En bilinen peynir çeşitlerinden biri olan kaşar peyniri hem günlük sofralarda hem de geleneksel yemeklerde sıklıkla kullanılan eşsiz bir lezzettir. Yoğun süt aroması, hafif tuzlu tadı ve kolay eriyen yapısı sayesinde kahvaltılardan sıcak yemeklere kadar geniş bir kullanım alanına sahiptir. Tost, börek, gözleme, pizza ve makarna gibi tariflerde eriyip uzayan kıvamı, onu diğer peynir türlerinden ayıran en önemli özelliktir. Doğu Anadolu’nun verimli yaylalarında üretilen kaşar, bölgenin temiz havası, zengin bitki örtüsü ve doğal süt üretimi sayesinde yüksek kaliteye ulaşır.
Kaşar, inek sütünden üretilen, kendine özgü üretim aşamaları olan ve olgunlaşma sürecine göre farklı tatlara kavuşabilen geleneksel bir peynir türüdür. Peynir mayası ile pıhtılaştırılan süt, belirli işlemlerden geçirilip yoğrulduktan sonra kalıplara alınır. Ardından dinlendirilerek hazırlanır. Dinlendirme süresi uzadıkça peynirin aroması yoğunlaşır, rengi koyulaşır ve kıvamı sertleşir. Bu yönüyle kaşar peynir, hem taze hem de olgunlaştırılmış çeşitleriyle tüketicilere sunulur.
Yumuşak ve hafif olan taze kaşar, kısa sürede tüketilmesi gereken bir peynirdir. Daha uzun süre bekletilen ve güçlü bir aromaya sahip olan ise eski kaşar olarak adlandırılır. Bu çeşitlilik, kaşarın farklı damak zevklerine hitap etmesini sağlar.
Taze kaşar üretimi, hijyenik koşullarda gerçekleştirilen geleneksel bir süreçtir. Öncelikle inek sütü toplanır ve pastörize edilerek belirli bir sıcaklıkta mayalanmaya bırakılır. Süt pıhtılaştığında elde edilen teleme küçük parçalar halinde kesilir. Kesilen telemeler ısıtılarak yoğrulur. Bu işlem sırasında telemenin elastik bir yapıya kavuşması sağlanır. Yoğrulan peynir, kalıplara alınarak şekillendirilir. Ardından tuzlu suya batırılarak dinlendirilir. Bu aşama, peynirin lezzetini artırır ve dayanıklılığını sağlar.
Dinlendirme süresi kısa olan taze kaşar, daha hafif aromalı, yumuşak yapılı ve kolay eriyen bir peynir olarak sofralara ulaşır. Genellikle tost ve kahvaltılarda tercih edilir. Büyük boy ambalajlarda da sunulur. Özellikle aileler için ekonomik seçeneklerden biri olan 2 kg taze kaşar, uzun süreli kullanım için avantaj sağlar.
Eski kaşar, taze kaşarın olgunlaştırılmış ve karakteristik bir aromaya sahip özel çeşididir. Üretim süreci taze kaşara benzer şekilde başlar. İnek sütü mayalanır, teleme yoğrulur ve kalıplara alınır. Ancak onu diğerinden ayıran en önemli aşama, uzun süreli dinlendirme ve olgunlaştırma sürecidir. Şekillendirilen peynirler genellikle bez torbalara alınır veya ahşap raflarda özel koşullarda saklanır. Bu süreç birkaç aydan başlayarak bir yıla kadar uzayabilir. Olgunlaşma sırasında peynir, kendine has sert bir doku kazanır, rengi beyazdan sarıya döner ve aroması yoğunlaşarak keskinleşir.
Doğu Anadolu’nun serin ve nem oranı yüksek bölgelerinde üretilen eski kaşar, bu doğal iklim koşulları sayesinde eşsiz bir tat kazanır. Uzun süre beklediği için daha dayanıklı bir peynir haline gelir ve bu özelliğiyle hem günlük tüketimde hem de özel sofralarda tercih edilir. Damakta bıraktığı güçlü süt aroması ve yoğun tadı, onu klasik taze kaşardan ayırır. Farklı gramajlarda sunulan eski kaşar, genellikle gurme lezzet arayanların ilk tercihlerindendir. Büyük aileler için ise 2 kg kaşar paketleri hem miktar hem de fiyat açısından avantajlı seçenekler arasında yer alır.
İkisinin üretim temeli aynı olsa da tat, koku, doku ve besin profili bakımından önemli farklar bulunur. Taze kaşar kısa sürede tüketilen, yumuşak kıvamlı ve hafif aromalı bir peynirken eski kaşar uzun süre olgunlaştırıldığı için daha keskin kokulu, sert dokulu ve güçlü lezzetli bir ürün haline gelir. Bu farklılıklar, tüketicilere hem günlük sofralarda hem de gurme tatlarda farklı alternatifler sunar.
Taze ile eski kaşar arasındaki temel farklar şöyle sıralanabilir.
Kaşar peynirinin tazeliğini ve lezzetini koruyabilmek için doğru saklama koşullarına dikkat edilmelidir. Bu peynir türü, yapısı gereği hem nemden hem de ısıdan kolayca etkilenir. En uygun yöntem, peynirin buzdolabında, hava almayacak şekilde muhafaza edilmesidir. Şeffaf streç film veya vakumlu poşet kullanmak, peynirin hava ile temasını keserek bozulmasını engeller. Ayrıca peynirin bulunduğu kap içerisine nem emici kağıt havlu konulması, fazla nemin alınmasına yardımcı olur.
Taze kaşar daha hassas bir yapıya sahip olduğu için kısa sürede tüketilmesi önerilir. Paketler açıldıktan sonra küçük dilimlere ayrılarak porsiyonlar halinde saklanabilir. Böylece peyniri hem kolayca kullanabilir hem de uzun süre saklayabilirsiniz. Eski kaşar ise sert ve olgun yapısı sayesinde daha uzun süre dayanabilir, fakat onun da serin ve kuru ortamda saklanması gerekir.
Kaşar peynirini buzdolabında 4 - 8 derece arasında muhafaza etmek idealdir. Daha uzun süreli saklama için derin dondurucu da kullanılabilir. Ancak peynir çözündürüldüğünde kısa sürede tüketilmelidir. Doğru saklama yöntemleri uygulandığında, kaşar peynirinin besin değeri, dokusu ve aroması uzun süre korunur.
Mutfakta çok yönlü kullanım sunan peynir çeşitlerinden biridir. Eridiğinde uzayan yapısı, hafif tuzlu tadı ve yoğun süt aromasıyla pek çok yemeğe eşsiz bir lezzet katar. Hem günlük sofralarda hem de özel tariflerde kullanılması, onu mutfakların en pratik malzemelerinden biri haline getirir.
Kaşar peyniriyle hazırlanabilecek tariflerden bazıları şöyledir:
Kaşar peyniri fiyatları, kullanılan süt miktarı, üretim yöntemi, olgunlaşma süresi ve paket gramajına göre değişiklik gösterebilir. Taze kaşar genellikle daha uygun fiyatlı olurken, uzun süre olgunlaştırılan eski kaşar daha yüksek fiyatlardan satışa sunulur. Gerçek lezzeti sofranıza taşımak için şimdi Kars’tan Yöresel üzerinden katkısız ve doğal kaşar peynirlerini sipariş edin, Kars yaylalarının eşsiz tadını en taze haliyle keşfedin!